ถุงขยะไม่น่าแขยง (จาก lonelytrees.net)

April 27, 2010 by hud-tsu-ka 22 Comments

ถนนหนทางในประเทศญี่ปุ่นนั้นสะอาดปราศจากเศษขยะอย่างไม่น่าเชื่อ
ไม่ใช่เพราะว่าญี่ปุ่นมีถังขยะอยู่ทั่วบ้านทั่วเมือง
ตรงกันข้าม ถังขยะไม่ใช่สิ่งที่หาได้ง่ายนัก
เมื่อหาถังขยะไม่ได้ เราก็จำเป็นต้องพกพาขยะติดมือติดตัวไปเรื่อยๆ
หรือไม่ก็ใส่กระเป๋าเอากลับมาทิ้งที่บ้านหมดเรื่องหมดราวกันไป
แต่เอากลับมาทิ้งที่บ้านก็ใช่จะสิ้นปัญหา เพราะเราก็ต้องแยกขยะก่อนทิ้ง
วันนี้รถขยะจะมารับเฉพาะพลาสติก อีกสองวันมารับเฉพาะเศษอาหาร อีกวันมารับเฉพาะโลหะ
ทิ้งผิดประเภท หรือทิ้งเกินกว่าโค้วตาที่ได้รับก็โดนเตือน โดนปรับกันไป

ไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ก็ตาม
แต่กิจกรรมในชีวิตประจำวันหลายอย่างของชาวญี่ปุ่นนั้นก็สร้างขยะไม่มากเท่าในบ้านเรา
อย่างการยืนแจกใบปลิว แจกทิชชู่ หรือแจกนิตยสารฟรี ตามข้างถนนนั้นมีคนยื่นมือมารับน้อยมาก
เพราะรับไปแล้วมันจะกลายเป็นภาระที่ไม่น่าแบกสักเท่าไหร่
บ้านเรามีที่ให้ทิ้งขยะมากมาย แม้ว่าภาชนะที่ตั้งวางไว้นั้นจะเป็นถัง
แต่คนจำนวนไม่น้อยก็มองมันเป็นจุด
คือไม่ต้องทิ้งในถังก็ได้ วางข้างๆ กันโอเค ทิ้งไม่ลง แต่ตกอยู่แถวนั้นก็ไม่ผิดบาปอะไร
หรือวันดีคืนดีที่ถังขยะใบประจำนั้นเกิดถูกโยกย้ายไปที่อื่น
ถึงไม่มีถังขยะแม้สักใบ เราก็ยังพร้อมใจกันเอาขยะไปโยนไว้แถวนั้น ตามความเคยชิน

ภาพกองขยะนั้นดูไม่งามตา ซ้ำร้ายไปกว่านั้น ยังทำให้คนเข้าใจผิดไปว่าตรงนี้คือจุดโยนขยะ
ไม่ใช่จุดที่ให้เราเอาขยะมัดใส่ถุงอย่างแน่นหนามาวางไว้รอรถขยะมาเก็บ
ลองได้คิดเช่นนั้นแล้ว บ้านเราเมืองเราก็ย่อมเต็มไปด้วยกองขยะ

ถุงขยะและกองขยะเป็นเรื่องน่าแขยง
แต่ก็มีดีไซเนอร์คนขยันจากดีไซน์เอเจนซี่ที่ชื่อ MAQ ในญี่ปุ่น
ขอลงมือแก้ไขปัญหาด้านหน้าตาที่ไม่น่ามองของจุดทิ้งขยะตามชุมชนด้วยการออกแบบ
แต่ไรแต่ไร เราต่างคุ้นชินกับถุงขยะรุ่นสีดำที่อำพรางของไม่น่ามองข้างใน
และช่วงหลังมานี้ก็มีรุ่นโปร่งใสเพื่อให้ง่ายกับการสอดส่องของไม่ต้องประสงค์
ไม่เคยมีใครบอกว่าห้ามถุงขยะมีลีลาลูกเล่น
หรือมีสีสันสดใสเพื่อช่วยหักกลบลบความหม่นหมองของขยะ
ดีไซเนอร์จาก MAQ มีไอเดียว่า เราสามารถเปลี่ยน ‘ฉาก’ ของการทิ้งขยะในเช้าวันที่รถขยะจะมารับได้
(ที่ญี่ปุ่นอนุญาตให้เอาถุงขยะออกมาตั้งหน้าบ้านเฉพาะวันที่รถขยะจะมาเก็บเท่านั้น)
และสามารถเปลี่ยนกิจกรรมการทิ้งขยะที่ไม่น่าเข้าใกล้
ให้กลายเป็นกิจกรรมที่สนุกและสร้างสรรค์ได้
ด้วยการออกแบบถุงขยะใหม่ ในโปรเจกต์ที่ชื่อ Garbage Bag Art Work

ถุงขยะของเขาเป็นถุงสีขาว ที่มีสีสันและลวดลายแต่พองามเพื่อใช้แยกประเภทของขยะซึ่งรถจะมารับในวันที่ต่างกัน
ถุงสีเขียวเป็นรูปต้นไม้ หมายถึงขยะสด
ลายสีฟ้าเป็นรูปปลาหมายถึงขยะที่เผาไม่ได้
และสีแดงเป็นรูปดอกไม้หมายถึงขยะที่เผาได้
(ส่วนขยะรีไซเคิลนั้นถูกแยกออกไปตั้งแต่แรกแล้ว)
ความแตกต่างของถุงนี้อย่างน้อยๆ มันก็ช่วยเตือนเพื่อนบ้านขี้ลืมได้ว่า
วันนี้เราสามารถทิ้งขยะแบบไหนได้

แล้วก็ยังมีถุงขยะรุ่นถัดมาที่เล่นกับลวดลายน่ารักๆ บนถุง
อย่างเช่นการเชิญอิลัสเตรเตอร์ชื่อดังอย่าง SHiBA มาออกแบบลายหมาหันหลังให้
ไปจนถึงการเล่นกับหูถุง
ล่าสุดมีลายตัวการ์ตูนดังเพื่อใช้สื่อสารกับเด็ก ในโครงการ Eco Kid ที่ทำร่วมกับ SESAME STREET ทุกคนสามารถสนุกกับการวางถุงขยะได้
และกองขยะมันก็ไม่ได้กลายเป็นกองขยะอีกต่อไป
จะบอกว่ามันกลายเป็นงานศิลปะ ก็ฟังดูเกินตัวไปนิด
แต่ก็น่าจะเป็นอะไรที่คล้ายๆ แบบนั้น

ถุงขยะเหล่านี้ถูกนำไปแสดง (หรือใช้จริงก็ไม่ทราบได้) ตามเทศกาลศิลปะทั่วโลก
รวมไปถึงโปรเจกต์ที่ให้อาสาสมัครนำถุงขยะนี้ไปวางจริงๆ ในมุมต่างๆ ทั่วโลก
แล้วถ่ายรูปมาลงในเว็บไซต์ http://www.maq.co.jp/gba (มีรูปจากเมืองไทยด้วย)

ถุงขยะขนาด 45 ลิตรนี้มีวางขายจริงในบางร้าน และเปิดให้สั่งซื้อทางเว็บไซต์ สนนราคาใบละ 15 บาท ก็ได้แต่หวังว่าจะมีคนหาซื้อมาใช้กันเยอะๆ เพราะเป้าหมายของโครงการนี้บอกว่า
ประเทศญี่ปุ่นจะสวยขึ้นด้วยถุงขยะของพวกเขา